Nieuwe richtlijn tegen agressie en ongewenst gedrag in de zorg

Duurzame inzetbaarheid
Nieuws
6 juni 2023

Ruim de helft van de zorgmedewerkers heeft te maken met agressie op het werk, blijkt uit een enquête van diverse media en FNV. Een nieuwe beleidsrichtlijn psychosociale ondersteuning zorgprofessionals moet dit tegengaan. Zeker met het oog op de tekorten in de arbeidsmarkt in de zorg, is het belangrijk dat medewerkers zich veilig en gesteund voelen in hun werk. Want uit het uitstroomonderzoek van RegioPlus blijkt dat ruim 5 procent van de vertrekkende medewerkers de sector verlaat vanwege agressie op het werk.

Meer structuur

Hanneke Knibbe, actief voor Gezond & Zeker van RegioPlus, het kennisplatform voor thema’s als agressie, psychosociale arbeidsbelasting en werkdruk, is positief over de ontwikkeling van de richtlijn, maar ziet ook ruimte voor verbetering: ‘Ik denk dat deze richtlijn zeker gaat bijdragen aan een veiliger werkklimaat. Het geeft meer duidelijkheid en er is draagvlak en commitment van belangrijke partijen. Dat is belangrijk en goed. Mij valt wel op dat er al veel informatie is op dit gebied en dat de samenhang nogal eens ontbreekt: allerlei modellen wisselen elkaar af. Het is mijns inziens cruciaal dat concreter wordt gemaakt hoe werknemers en werkgevers zo’n richtlijn kunnen implementeren. Zowel preventief om agressie te voorkomen als naderhand als er een incident heeft plaats gevonden. Dat is iets wat je niet van een richtlijn kunt verwachten, maar is wel nodig als vervolg. Gezond & Zeker van RegioPlus is een van de initiatieven die daarmee verder kan.’

Bekend probleem

Vier jaar geleden bleek uit cijfers van het CBS al dat 52 procent van de zorgmedewerkers met agressie te maken heeft. Zorgmedewerkers vinden dat grensoverschrijdend of agressief gedrag “erbij hoort”, en maken er zelden melding van. In sommige gevallen is een patiënt verward of ongeremd en heeft het gedrag niet volledig onder controle, bijvoorbeeld wanneer het een persoon met dementie of een verstandelijke beperking betreft. Maar een werkgever moet er wel alles aan doen om personeel te beschermen, serieus te nemen en goede nazorg te verlenen. Deze beleidsrichtlijn kan dat ondersteunen, maar moet op meerdere punten wel geconcretiseerd worden. In de zorg is er niet alleen agressie en ongewenst gedrag vanuit de omgeving of collega’s. Ook het directe contact met patiënten of cliënten kan ingrijpend zijn, omdat veel zorgverleners moeten omgaan met allerlei vormen van onbegrepen gedrag. Iets als de-escaleren wordt dan wel benoemd, maar vergt uitwerking. Ook de drempel tot het melden van incidenten wordt genoemd, maar vraagt eveneens concreet aandacht. Gezond & Zeker blijft ook de komende tijd hier mee aan de slag gaan. De nieuwe richtlijn zal daarbij zeker helpen.

Reden voor uitstroom

RegioPlus bevraagt sinds 2022 medewerkers die de zorg verlaten via het uitstroomonderzoek. Hieruit blijkt dat 5,2 procent van de vertrekkende medewerkers de zorg verlaat vanwege de agressie en het ongewenste gedrag waarmee zij te maken krijgen in hun werk. In een sector waar ruim 56.000 vacatures open staan, kunnen deze professionals niet gemist worden. Het is daarom van groot belang om zorgmedewerkers goed toe te rusten tegen agressie op de werkvloer, en hen na incidenten goed te begeleiden.

Gezond & Zeker

Vanuit Gezond & Zeker is de BeleidsSpiegel Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) gemaakt, die een koppeling legt tussen zorginhoud en arbeidsomstandigheden. Het is belangrijk dat deze richtlijn ook een plek in die BeleidsSpiegel krijgt op het gebied van omgaan met en ondersteuning bij ingrijpende gebeurtenissen. Ook wordt vanuit Gezond & Zeker gewerkt aan een praktische uitwerking over de volledige breedte van PSA. Deze uitwerking is gericht op de uitvoerende zorgverleners. Dat is en blijft hard nodig en de richtlijn kan helpen om deze uitwerking verder te concretiseren.